امروزه کودکان از بدو تولد شاهد تکنولوژی و دنیای وسیع کامیوتری هستند، اما درک این دنیای صفر و یکی برای آنها نیاز به مدیریت دارد. شاید بارها خبرهای مختلفی از پیشرفت یک خوردسال در این رشته را شنیده‌اید. اما خیلی به اشتباه کار کردن با یک دستگاه موبایل یا کنسول بازی را یک پیشرفت برای کودک خود می‌بینند. کودکی که از بدو تولد گوشی همراه را دیده است آیا منطقی نیست که بتواند از آن استفاده کند؟ حتی بهتر از شما که آن را در نوجوانی، جوانی، و حتی بزرگسالی دیده‌اید. نیاز امروز کودکان بعد از آموزشِ زبان مادری و فرهنگ، آموزش علم IT و آموزش برنامه نویسی است..
روزی یک فرد تحصیل کرده فردی متفاوت در جامعه بود. و به نحوی خاص خطاب میشد اما امروزه جوانی که تحصیلات نداشته است در جامعه متفاوت است و عادی تلقی نمیشود (البته این دانش است که مد نظر این جمله است نه صرفا تحصیلات). امروزه فردی که برنامه نویسی میکند و یا علم برنامه نویسی را دارد به نحوی متفاوت است و خاص تلقی میشود و حتی در بعضی مواقع حس اطرافیان به او عجیب (به دلیل نداشتن درک برنامه نویسی) است. اما در آینده‌ای که نمیتوان برایش زمانی تعیین کرد، فردی که برنامه نویسی نمیداند عجیب است و برای اطرافیانش بار منفی به همراه خواهد داشت.
شاید کودک ما هرگز برنامه نویسی را به عنوان شغل و حرفه آینده خود انتخاب نکنند، اما برای فهم چگونگی عملکرد یک کامپیوتر، درک اینکه کامپیوتر چیست، یکی از بهترین انتخاب‌ها آموختن برنامه نویسی به کودکان است.
ما در ادامه تلاش میکنیم بهترین راه برای آموزش برنامه نویسی به کودکان را مورد بررسی قرار دهیم، تا کودکان شما در جوانی به سادگی از استعداد خود استفاده کنند.
چگونه باید این علم را به کودکان خود بیاموزیم؟
کودکان باید از کاری که انجام می‌دهند لذت ببرند تا آن را ادامه دهند و شروع بهپیشرفت کنند. بنابر این کودک نیاز دارد زبانی را آموزش ببیند که مخصوص او باشد.
حال سوالی مطرح میشود. زبان مخصوص کودکان وجود دارد؟
بله.. چنین زبانی وجود دارد و حتی بهتر است بگوییم وجود دارند.
این زبان‌ها مخصوص کودکان و آموزش به آنها طراحی شده است. اصول و خروجی ساده‌ای دارند و شما میتوانید از آنها استفاده کنید.
لیستی از این زبانهای مخصوص کودکان:
- Logo: زبان لوگو در سال ۱۹۶۷ با هدف آموزش پدید آمد. لوگو ساختاری همانند Lisp دارد و میتوانید آن را Lisp بدون پرانتز در نظر بگیرید. لوگو در حالت بصری لاکپشتی است که مدادی به دست دارد. برنامه نویس با نوشتن دستورات نحوه حرکت این لاکپشت را کنترل کرده و می‌تواند اشکال مختلفی را پدید آورد.
-
Etoys: محیطی دوستانه برای کودکان فراهم می‌آورد تا بتوانند از کار با کامپیوتر خود لذت ببرند. Etoys تنها یک محیط برنامه‌نویسی برای کودکان نیست، بلکه یک Desktop کامل به وجود می‌آورد که بر روی اکثر پلات فرم‌ها قابل اجرا است
-
Alice: آلیس زبان برنامه نویسی متن‌باز و شیء گرا است که به همراه IDE ارائه میشود و تحت نسخه‌ای از اجازه نامه‌ی BSD منتشر می‌گردد. آلیس بر اساس جاوا توسعه پیدا کرده است و محیطی سه بعدی را پدید می‌آورد که کاربران می‌توانند به وسیله Drag-And-Drop به سادگی اشیاء سه بعدی و انیمیشن پدید آورند.
-
Scratch: زبان برنامه‌نویسی Scratch اولین بار در اوایل سال ۲۰۰۷ پدیدار شد. با وجود عمر کوتاه آن، این زبان توانسته است طرفداران بسیاری پیدا کند. در حال حاضر بیش از ۶۸۰۰۰ نفر به عضویت وب سایت رسمی آن در امده‌اند و در حدود ۷۴۰۰۰ پروژه به این زبان نوشته شده و بر روی وب سایت آن منتشر شده است.
زبان برنامه‌نویسی Scratch
بعد از تحقیقات تیم رادوو به این نتیجه رسیدیم که زبان Scratch یکی از بهترین زبان‌ها مخصوص کودکان است. هدف از پروژه Scratch توسعه زبانی بوده است که بتواند به عنوان اولین زبان برنامه نویسی به یک شخص آموزش داده شود. بنابراین برای آموزش برنامه‌نویسی به کودکان و نوجوانان زبان بسیار مناسبی است. کودکان با استفاده از scratch می‌توانند به سادگی بازی‌های ویدئویی، موسیقی و یا انیمیشن بسازند.
یکی از قابلیت‌های این زبان توانایی ترکیب پروژه‌های مختلف و اشیاء ساخته شده به وسیله‌ی آن برای بوجود آوردن یک پروژه‌ی جدید است. شعار scratch «تخیل کن>برنامه‌بنویس>به اشتراک بگذار» است. به اشتراک گذاری برنامه‌ها بخش مهمی از یک پروژه است. چرا که کودکان می‌توانند علاوه بر مشاهده کار دیگر افراد، از پروژه‌های آنها به عنوان بخشی از برنامه‌ی خود استفاده کنند. تنها روشی که شما میتوانید برنامه خود را در اختیار دیگران قرار دهید، منتشر کردن کد منبع (Source) آن است. برنامه‌های ساخته شده به زبان scratch می‌توانند مستقیما از درون خود IDE به وب سایت رسمی آن ارسال شوند. همچنین یک applet به زبان جاوا با نام scratch player وجود دارد که می‌تواند برنامه‌های scratch را تقریبا در تمام مرورگرهای وب اجرا کند.
در حال حاضر شما میتوانید IDE این زبان را به رایگان از وب سایت رسمی آندریافت کنید، یا در وب سایت آن به صورت آنلاین و بدون دانلود کردن چیزی، از scratch استفاده کنید.
یکی از کتاب‌های ایده آل به زبان فارسی برای این آموزش، کتاب آموزش برنامه نويسی برای کودکان و نوجوانان با نرم افزار Scratch اثر محدثه بابايی است.
چگونه روال آموزش به کودک را کنترل کنیم؟
شاید شما خودتان دانش برنامه نویسی نداشته باشید و ترس از کنترل این روال آموزشی دارید. اما پیشنهاد ما این است که در این روالی که کودک شما طی میکند تا برنامه نویسی را فراگیرد کنار او و همراه او باشید. شاید او از شما بهتر باشد و شاید شما از او بهتر.. این یک چالش خوب برای ارتباطات شما و کودک شما است. این همراهی نه تنها برای هر دوی شما بلکه حتی برای خانواده شما مفید است. همیشه شروع یک راه که از آن دید مشخصی نداریم سخت و هراس آور است تیم رادوو کنار شما خواهد بود.
میتوانید سوالات خود را از بخش تماس با ما سایت مطرح کنید.
پیشنهاد میکنیم برای درک بهتر آینده برنامه نویسی مطلب آینده برنامه نویسی، یک زبان کامپیوتری یا یک زبان مادری؟ را مطالعه کنید.
